Kies

Bestaan kan iedereen.
Er zijn vraagt moed.
En wat de dichter doet
is pleiten voor het een.
Hij wil zijn leven niet
door wekkers laten leiden
of als een hond onthouden
dat hij kan slapen tot
het rinkelt naast zijn oor.
Hij bauwt niet na
wat hij soms uit
een mond hoort vallen
op tram acht, of met
een zwarte kwast over
een smoel geschreven ziet.
Zelf houdt hij niet
van vlekken maken,
maar als het bot moet
stelt hij dingen scherp
zodat het snijdt.
Hij woelt en spit graag,
graaft de scherven
uit de klei, haalt het beste
wat er is naar boven,
ook al weet hij dat er
daardoor naast zijn hart
een stem blijft jeuken,
maar ach zo gaat dat
als de dingen moeilijk
worden en je bereid bent
met een pen van krijt
of kool te schrijven.
Hij is het best geplaatst
om iets over de gum
te zeggen, omdat hij
als geen ander weet
hoe leeg het is als hij
het blad omslaat, hoe snel
de fout, maar ook hoe klein
en hoe verlamd
een hand van angst.
En daarom juist blijft hij
in potlood denken,
want dat is volgens hem
het wezen van er zijn.

Bart Moeyaert

I make my own trouble

Sophocles wist het al eeuwen geleden: It is a painful thing to look at your own trouble and know that you yourself and no one else has made it.

Nog een vondst van vandaag: Hoe witter de foto hoe zwarter het negatief.

En uit de categorie flauwe woordgrapjes: Sonja Bakker is gevraagd voor een rol in The A Team.

Zo heel jij mij

Zo heel jij mij
ik steel van je,
niet veel van je,
of zal ik zeggen
dat ik leen.
je mist het niet.
jij plukt de dag
daar waar jij ligt.
je wijst de weg
met kruim.
je maakt het huis
blij bij de deur,
omhelst haast
het adres.
je veegt de aarde
uit ons bed,
zoekt mij
onder het laken,
ziet wie ik ben.
voorspelt geluk
baadt mij in rust.
zo heel jij mij
al jaren,
geneest mij
door te zijn.
jij spreekt de taal
die ik versta
hoort de seizoenen
in mijn stem,
aan mijn adem
wat ik denk.
jij kent de kunst
van nu en hier.
vandaar dat ik je
leen, nee spaar,
of beter nog: bewaar.

Bart Moeyaert

Hebben eenden ook kredietcrisis?

Kerst betekent voor mij ook het voeren van eendjes met schoonvader en neefjes en nichtje.

Ik herinner me vorig jaar nog. Tientallen verwende eenden keken me verveeld aan en namen niet de moeite om in actie te komen. In het water dreven talrijke broodkorsten. Onaangeroerd. Ik voelde me een schlemiel.

Wat een schril contrast met tweede kerstdag 2008. Vechtende eenden, meeuwen, waterhoentjes en ander ondefineerbaar gespuis met vleugels. Veren vliegen in het rond. Eenden op de wal pikken in mijn schoen. Meeuwen stelen het brood uit de bek van schrokkende eenden. Ik voelde me een welkome weldoener.

Maar ik begrijp het niet. Plaats, weer en omstandigheden gelijk. Een jaar later en zo'n groot contrast. Hebben eenden ook last van de kredietcrisis?

De tederheid

Ik heb geen huis meer nodig
Om me thuis te voelen
Ik heb geen drank meer nodig
Om mezelf te zijn
Ik drink alleen nog melk
Zoals vroeger
Want er is een vrouw
Die mij begrijpt

Ik hoef geen psychologen
Om te leren leven
Ik heb een goede spiegel
Die mij beter kent
Ik heb geen goeroe nodig
Om te kunnen zweven
Want er is een vrouw
Die aan me denkt

Het is alleen de tederheid die telt
Alleen de tederheid die telt
Ze mogen alles van mij hebben
Heel m'n leven al m'n geld
Het is alleen de tederheid die telt

Kanker zei hij

Deze week weer een collega begraven. Eerder dit jaar schreef ik dit gedichtje over haar.

Drie jaar collega
Aardig en attent
Sloom van lichaam en geest
Een wandelend vraagteken
Maar fel met woorden
Snel met tranen
Onrecht voelend in elke zin

Altijd met dat rokershoestje
Terwijl ze al vier jaar gestopt was
Het zal wel meevallen
Zei ik in maart
Toen ze naar de dokter ging

Kanker zei hij
En haar leven is voorbij

Lucas Saan

Liegtieten

In Onze Taal van deze maand een prachtig artikel over Youp van 't Hek. Wat een woorden heeft die man toegevoegd aan onze taal.

Het mooiste woord vind ik liegtieten. Wat een geweldig synoniem voor siliconen borsten, neptieten, nepborsten. Eigenlijk heb ik een hekel aan het woord tieten. Het heeft iets grofs, iets scherps, iets ordinairs ook. Borsten is veel mooier. Maar voor liegtieten maak ik graag een uitzondering. Het woord is wat het voorstelt. En o wat zijn die allitererende ie's mooi.

Ik krijg trouwens zelf ook al invallen voor nieuwe woorden. Wat te denken van fopborsten. Wat vriendelijker maar ook wat minder serieus.

En bestaat er al een woord voor borsten waarvan je het niet zeker weet? Wat te denken van twijfeltieten.

Poëtische kersttoespraak Beatrix

Wat een poëtische ambtenaren kent dit land. De kersttoespraak van Koningin Beatrix stond dit jaar vrijwel volledig in het teken van de kwetsbaarder geworden verhoudingen tussen jong en oud. Een mooi en nobel onderwerp maar ook erg eenzijdig. Niets kredietcrisis, niets Fitna, geen Irak-oorlog of Afghanistan-missie, geen economie.

Wat dan wel? Moralisme natuurlijk. Wijsheid. Maar ook: Poëzie! Wat een feest. Schitterende zinnen zelfs met als uitblinker:
Je ziet de dingen anders met ogen die gehuild hebben.

Één crisis tegelijk alstublieft

Voor de kredietcrisis hadden we de klimaatcrisis, maar die lijkt opeens een stuk minder acuut. Éen crisis tegelijk alstublieft.

De kredietcrisis is dichterbij en dus dreigender. Dat van Amersfoort aan Zee, dat hebben we eigenlijk nooit geloofd. En ijsberen op een afkalvende ijsschots...

Tja.

De toekomst

De Franse dichter Paul Valéry schreef het al: 'Het probleem van onze tijd is, dat de toekomst niet meer is wat hij is geweest.'

Het staat overigens niet vast dat de toekomst vroeger inderdaad beter was. Valéry kwam tientallen jaren geleden tot zijn inzicht, wat erop wijst dat de toekomst mogelijk nooit is wat-ie ooit is geweest en wij geneigd zijn het verleden te idealiseren. De mooiste toekomst ligt in het verleden. En in de toekomst natuurlijk, voorbij de ellende van de korte termijn.

Zo denken veel mensen dat ze vroeger gelukkig waren toen ze nog een heel leven en een toekomst voor zich hadden om van te watertanden. In werkelijkheid was dat vaak niet zo en tobde men ook toen heel wat af, vooral over de toekomst. De ellende is namelijk dat je het niet weet met de toekomst. Het is altijd maar weer afwachten.

Dit

Van alles wat ik schreef
zijn dit het minste woorden.
En tel ze na, het zijn er
nog te veel: zelf houd ik van
mijn mond vol tanden,
het aaien van dit blad, de
woordenschat van mijn
twee handen, het stokken
van mijn adem als ik zeg
dat ik je hier niet kan
vertellen wie of wat ik
voor je ben, omdat papier
me in de weg zit, en ik
het juiste woord niet ken.

Bart Moeyaert

The future is now

Het is eerste kerstdag.
Tijd van bezinning voor velen. Ook voor mij. Maar niet omdat het kerst is maar omdat er in mij elke dag tijd en ruimte is voor bezinning. Ik kom steeds dichter bij mezelf. Bij mijn ware ik. Ik word wie ik ben. Ik leef in het nu. Niet in het gisteren, niet in het morgen. In het nu.

Jarenlang was ik bezig met de toekomst en vergat ik te genieten van vandaag. Nu proef ik het geluk in het moment in plaats van in verlangen. Ook in trieste dingen zit iets moois. Aan donker zit altijd een kant die glanst zoals de natte straat. Probeer die te zien en focus daarop in plaats van op de somberheid.

En wie anders dan mijn favoriete dichter Bart Moeyaert heeft dat weer prachtig verwoord...

Dirigent

Als de regen traag blijft vallen
en het licht wordt als aan zee,
sluit de ochtend naadloos
op de avond aan. Dat klinkt

als somberheid, maar niet
per se. Je hoeft niet alles
in mineur te zingen. Je doet
de dingen met je beste been

vooruit. Aan donker zit altijd
een kant die glanst zoals
de natte straat. Het heet ook
hondenweer voor iets.

Is het niet grappig dat je
je evenwicht verliest bij het
schudden van je vacht.
Je weet dat oefenen niet

bij het leven hoort. Alles is
altijd voor echt. Je moet
de straat op en verdrinken,
je borstzak brandend van

het kaartje voor een stoel
dicht bij de dirigent. Hij
wijst je met het tillen van zijn
handen op het belang van

het moment.

Niets is sterker dan de stilte

Niets is sterker
Dan de stilte
Niets heeft zoveel kracht
Als het zwijgen van de nacht
Niets is sterker
Dan de stilte
Niets is sterker dan het woord
Dat niemand hoort

Neem een voorschot op de dood
Voel de stilte om je heen
Wie de zwijgzaamheid verdragen kan
Voelt zich nooit alleen

Kom hier bij me, hou me vast
En vraag niet wat ik voel
Woorden zeggen veel te vaak
Wat ik niet bedoel

Stef Bos

Ga door!

Ik ben de wereld
zowat overal
te lijf gegaan,
en als het nacht was
dacht ik: morgen
ga ik weer
Pas als ik sterf
leg ik me erbij neer

Bart Moeyaert

Gedicht

Het toevertrouwen van zaad aan de aarde
geeft hoop. Je weet: ik ben wanhopig,
maar ik heb in de rulle humus
hennep gelegd (voor jou), basiel
en postelein. Kom je ooit eten
van wat ik zaaide, mag ik
een lamsbout voor je roosteren, een krans
vlechten van laurier en roosmarijn,
in het prieel
mijn mooiste porselein, vermeil, kristal
voor je klaarzetten?
Je bent prachtlievend, ik weet het,
maar houd je van verval?
Van afgesleten bloemetjes, van weggesprongen schilfers
email uit het verguld, van een stijlstoel
met gebruiksaanwijzing, een pergola
vol rozenluizen, spint en wingerdrot?
Ik bedoel: mijn marmer is geel van ouderdom,
m'n water koel, m'n champagne
van de beste kwaliteit
en mijn liefde op de grens van waanzin

Hans Warren

Het was een week van dood voor mij

Het was een week van dood voor mij. Op de dag van de begrafenis van de een overleed de ander. De een, 45, rolde zomaar onverwachts uit zijn bed. De ander, 55, verloor de strijd tegen kanker. Droevenis alom om mij heen. Verslagen achterblijvers. Mensen die worden teruggeworpen op zichzelf. Mensen die zoeken in hun diepste binnen en daar niets vinden...geen steun...geen eigenliefde...slechts een zwartomrande leegte van intens verdriet.

Eens te meer weet ik het zeker: je moet het zelf doen in dit leven. Geboren worden en doodgaan doe je alleen. Verlies nooit je onafhankelijkheid en wees altijd voorbereid op de komst van die enige echte onmisbare partner: de Dood. Wreed is hij soms, onvoorspelbaar, grillig en vaak te vroeg. Vecht tegen hem tot het einde, tot het niet meer gaat. Omhels hem dan en accepteer hem als onmisbaar deel van het leven. Als een vriend.

Het mooiste gedicht dat ik ken over de dood is van Bart Moeyaert. De eerste 2 regels zijn van een onsterfelijke schoonheid.


Kwijt

Zo kwijt als dood
mag je niet gaan.
Hoe ruim ik op,
als ik niet eens
kan bellen, vragen
of je onze foto nog wel wil?
Dan blijft het eeuwig stil
in huis en ben je
niet eens weg, maar dood.
Nee, als ik je verlies,
dan hoop ik dat ik
op mijn zakken sla,
een poosje zoek
en dan ineens bedenk
dat jij allang
gevonden bent
door wie je liever ziet.
Dan zal ik kunnen rusten.
Anders niet.

Boek

Een boek schrijven....meer dan een miljoen Nederlanders schijnen er mee bezig te zijn...en ook ik ga daar ooit nog eens bij horen. Het is een langgekoesterde wens en meer dan dat, een diep geworteld verlangen...een leegte die gevuld moet worden.

De vraag is alleen nog: wanneer begin ik en vooral hoe? Waarom begin ik nooit echt? Is het de angst voor het writer's block?

Ambiguïteit

Ik lees Arnon Grünberg. Hij vraagt aan zijn vriendin hoe te voorkomen dat een overeenkomst het verlangen doodt. Hij kan zich niet voorstellen dat een overeenkomst het verlangen in leven houdt. De overeenkomst maakt van het verlangen een plicht, en een plicht kan geen verlangen zijn. Om die reden geeft hij de voorkeur aan ambiguïteit (=tweeslachtigheid, vooral ook in taal gebruikt voor iets dat op 2 manieren kan worden uitgelegd (Marie is vannacht goed bevallen)). Hoe onduidelijker de overeenkomst hoe beter.

Een ware gedachte maar hoe waar? Grünberg heeft een vriendin en propageert monogaam te zijn. Wat is het dan, is het werkelijk ambiguïteit of is het slechts verlangen daarnaar?

De oogst van de afgelopen maanden

• Ze kunnen beter over je fiets lullen dan over je lul fietsen.
• Love is eternal. Only the names keep changing.
• Mijn vrouw en ik, wij eten ook als konijnen.
• Ik hoor bij geen enkele politieke partij; ja, bij Trots op mezelf
• Het is net judo: je moet eerst meegeven om vervolgens iemand te kunnen vloeren.
• Most people are busy making a living. I’m busy having a life.
• Sporten: een zieke geest presteert het beste in een gezond lichaam
• In tijden van emotie is de perceptie groter dan de waarheid
• Pech is uitgevonden door verliezers en armen.
• Bluf moet je altijd door blijven voeren, desnoods tot het eind met het risico alles te verliezen, alleen dan werkt het…je kunt nooit halverwege met de waarheid komen.
• In een goede relatie mag je individu zijn.
• If you can’t stand the heat, stay out of the kitchen.
• Ze is net een zeemeermin, ze is lang en slank en ze ruikt naar vis
• Superioriteitscomplex: mensen die zich zo superieur voelen dat ze er bescheiden van worden en zelfs niet meer de behoefte voelen om op hun trommeltje te roffelen.
• Jij bent een vrouw die van meisjes is gemaakt.
• Eén spookrijder, ik zie er wel honderd.

Gerrit Komrij:
Tevreden is geen woord dat bij mij past
Ik ben buitengewoon honkvast. Het moet alleen niet te lang duren

Cabaretier Erik Koller heeft zijn nieuwe programma Hippopotomonstrosesquippedaliofobie genoemd. Het betekent angst voor lange woorden. Prachtig toch?